Kacper Górak
ISKRA LAT DZIEWIĘĆDZIESIĄTYCH
Mówiono o nim „najnowocześniejszy w Polsce”. Szczycono się, że jeden z jego peronów mierzący około 560 metrów jest najdłuższym peronem w Polsce i jednym z najdłuższych w Europie. Dziś Dworzec Główny w Częstochowie jest pamiątką polskiego postmodernizmu lat dziewięćdziesiątych. XX wieku. Dla miłośników tego okresu budynek projektu Ryszarda Frankowicza jest niewątpliwie „perłą architektury”. Będąc na tymże dworcu można odnieść wrażenie, że cofnęliśmy się w czasie. Praktycznie nic się nie zmieniło od czasów, kiedy w 1996 roku był tu prezydent Aleksander Kwaśniewski, który hucznie otwierał wtedy nowopowstały dworzec. Czerwone ramy w oknach zastępujących zewnętrzne ściany, neonowy zegar nad wejściem oraz elektromechaniczna tablica z rozkładem przyjazdów i odjazdów – wszystko niezmienne. Dworzec wydaje się jedynie bardziej opustoszały. I nie chodzi tu o brak podróżnych. Pomimo operującego normalnie ruchu kolejowego często bywają momenty, gdy zatłoczone perony mocno kontrastują z monumentalnym, niemalże wyludnionym wnętrzem dworca. Oprócz spełniania swojej podstawowej funkcji znajdują się tu jedynie księgarnia, z rzadka otwarty bar szybkiej obsługi oraz (wręcz stereotypowo dla Częstochowy) kaplica. Nie da się nie odnieść wrażenia, że Dworzec Główny, jako budynek, został zapomniany i nie tyle co nadgryziony zębem czasu, a zatrzymany w czasie.
PRZEZ CZĘSTOCHOWĘ DO WIEDNIA
Przed wejściem na Dworzec Główny od strony alei Wolności znajduje się pomnik zabytkowej lokomotywy z przełomu lat czterdziestych i pięćdziesiątych XX wieku. Z pewnością pamięta ona jeszcze czasy istnienia pierwszego dworca w Częstochowie. Powstały w połowie XIX wieku klasycystyczny budynek służył miastu i podróżnym przez ponad sto lat i był ważnym punktem na rozsławionej Drodze Żelaznej zwanej także koleją Warszawsko-Wiedeńską. Była ona pierwszą linią kolejową na ziemiach polskich pod zaborem rosyjskim, a szerokość jej torów była, w przeciwieństwie do innych kolei w Imperium Rosyjskim, ustandaryzowana z tymi w innych mocarstwach ówczesnej Europy. W okresie swojego istnienia przez dworzec przetoczyło się dziesiątki tysięcy pasażerów, w tym znane osobistości między innymi kardynał Stefan Wyszyński czy Józef Piłsudski. Z tym drugim wiąże się też historia pomocy, którą częstochowscy pracownicy kolei zaoferowali przyszłemu Marszałkowi Polski w czasach, kiedy pod sztandarami PPS prowadził działalność wywrotową. W 1905 roku, gdy Józef Piłsudski przyjechał do Częstochowy, będąc poszukiwanym przez carskie służby, częstochowscy kolejarze pomogli mu znaleźć schronienie w wieży ciśnień niedaleko Dworca Głównego. Zmierzch dla oryginalnego Dworca Głównego przyszedł w latach siedemdziesiątych XX wieku. Wtedy to, jako konsekwencję przyznania Częstochowie statusu miasta wojewódzkiego, władze podjęły decyzję o wyburzeniu starego dworca i postawieniu nowego gmachu zdolnego obsłużyć większą ilość podróżnych. Szybko po tym rozpoczęto rozbiórkę, a także postawiono tymczasowy pawilon. Tymczasowość trwała jednak prawie 15 lat, a Częstochowa musiała zaczekać aż do upadku komunizmu, by prace wystartowały na dobre.
SPORY O PRZESZŁOŚĆ I O PRZYSZŁOŚĆ
Od kilkunastu lat budynek Dworca Głównego w Częstochowie jest obiektem sporów lokalnych polityków, działaczy oraz konserwatorów zabytków. Wszystko związane jest z pracami modernizacyjnymi wokół dworca, przeciw którym protestuje część mieszkańców miasta. Zdaniem tej grupy prace narażają na zniszczenie zabytkową infrastrukturę z czasów Drogi Żelaznej. Do czasów dzisiejszych zachowały się między innymi fragment muru oraz budynek pełniący niegdyś funkcje toalety. Jeśli chodzi o sam budynek Dworca Głównego to istnieje duże prawdopodobieństwo, że jego dni (tak jak jego poprzednika) również są policzone. Coraz częściej jest podnoszony postulat o zmodernizowaniu dworca co de facto wiąże się z rozbiórką obecnego, na co nie zgadzają się jego wielbiciele. Mimo to zostały już podjęte pewne formalne kroki w celu budowy nowego budynku dworca. Być może to zatem ostatnie lata, by móc poczuć przeszłość trzymającą się Dworca Głównego.
Wyświetl większą mapę
