Maja Mrozek
WICHRY I WICHURY
Szałsza jest małą wsią w gminie Zbrosławice, położoną na północ od Gliwic przy drodze do Tarnowskich Gór, to właśnie tutaj na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego mieści się uroczy kościółek. Najprawdopodobniej kościół został wzniesiony w połowie XVII wieku, wówczas był on kościołem protestanckim. W 1715 roku został odrestaurowany, 70 lat później świątynię zniszczyła wichura, ale została odbudowana przez miejscowego cieślę o nazwisku Kycia. Pod koniec XIX wieku dobudowano zakrystię, a także odnowiono dach, nawę oraz chór. W 1968 roku pożar zniszczył znaczną część kościoła, na szczęście dość szybko odbudowali go parafianie.
GOTYK DREWNIANY
Świątynia jest orientowana co oznacza, że jej prezbiterium jest skierowane w kierunku wschodnim. Budowla składa się z poziomo układanych belek drewnianych (konstrukcja zrębowa), dach pokryty jest gontem. Wnętrze kościoła jest w większości odzwierciedleniem stylu barokowego jednak najstarszym i jednocześnie najcenniejszym zabytkiem jest gotycki obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem namalowany w 1460 roku – Matka Boska trzyma na ręce Pana Jezusa, na którego wskazują palcem: św. Piotr (z kluczem) stojący w pierwszym rzędzie z lewej strony oraz św. Jan z prawej strony (trzymający kielich). Głównym elementem ołtarza jest wizerunek św. Jana Nepomucena w otoczeniu aniołów. Z prawej strony nawy znajduje się tablica poświęcona żołnierzom pochodzącym z Szałszy, którzy zginęli w czasie I wojny światowej. W wieży mieści się tzw. marownia – pomieszczenie przeznaczone na sprzęty pogrzebowe. Kościół otoczony jest cmentarzem, na którym usytuowana jest płyta nagrobna z nazwiskami Groelingów i ich herbem – rodzina ta od lat 30. XIX wieku do roku 1945 była właścicielem wsi Szałsza.
WIECZNA FILIA
Warto wspomnieć, że właśnie w tym kościele kultywuje się dość rzadko spotykaną obecnie tradycję wielkanocną jaką jest procesja „za Panem Bogiem”. Mężczyźni zbierają się w Poniedziałek Wielkanocny i wyruszają w kierunku krzyży, które stoją przy drogach i polach, pod każdym z nich odmawiana jest modlitwa o urodzaj. Procesja kończy się mszą świętą w intencji rolników.
Kościół nigdy nie pełnił funkcji świątyni parafialnej. Do 1931 r. był kościołem filialnym parafii Petersdorf (Gliwice – Szobiszowice), która dla Szałszy od 1656 r. prowadziła księgę chrztów, od 1677 r. – księgę ślubów, a od 1704 r. – księgę zgonów. Od 1931 roku, kiedy utworzono parafię w Żernikach jest świątynią filialną tej parafii.
Wyświetl większą mapę
