Kościół Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Dąbrówce Wielkiej

Natalia Grych

MATKA BOŻA WSPOMOŻYCIELKA WIERNYCH

Jak nazwa wskazuje, Matka Boża Wspomożycielka Wiernych ma w szczególnej opiece wiernych. Jest nie tylko naszą Matką, ale także dobrą przyjaciółką, do której możemy zwracać się w każdej sprawie, a ona nas nie zignoruje. Jako łagodna, cierpliwa i niezwykle empatyczna mama oraz bliska osoba, wysłuchuje i stawia się za nami u Boga. Pierwszym, który nazwał Maryję wspomożycielką jest św. Efrem – diakon i doktor Kościoła. Pisze on, iż ,,Maryja jest orędowniczką i wspomożycielką dla grzeszników i nieszczęśliwych’’. W tym samym czasie św. Grzegorz z Nazjamu również nazwał Matkę Bożą wspomożycielką.

Tytuł ten oficjalnie wszedł do liturgii Kościoła, kiedy to papież Pius VII ustanowił święto Matki Bożej Wspomożenia Wiernych. Zdarzyło się to w 1816 roku, a dzień wspomnienia obchodzimy 24 maja. Pius VII postanowił ustanowić święto Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w podzięce Maryi, że właśnie 24 maja został uwolniony z niewoli Napoleona.

Kościół Matki Bożej Wspomożenia Wiernych znajduje się w Piekarach Śląskich, w dzielnicy Dąbrówka Wielka, na ulicy Jagiellońskiej 100. Jest on położony w spokojnej i cichej okolicy, z dala od ruchliwych dróg i przeludnionych miejsc. Jeżeli pragnie się odwiedzić dom boży, aby zażyć samotnej modlitwy pośród ciszy, kościół Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Dąbrówce Wielkiej nada się do tego idealnie.


WNĘTRZE

Kościół posiada ołtarz główny oraz trzy ołtarze boczne. Na środku głównego ołtarza jest malowidło nazwane: Święta Rodzina. Obraz ten został namalowany przez Juliana Wałdowskiego, śląsko-pomorskiego malarza religijnego. Przedstawia on świętą rodzinę oraz postać Boga, wśród obłoków. Po lewej i prawej stronie obrazu stoją figury św. Józefa oraz św. Floriana. Co ciekawe, kiedyś na flankach stali apostołowie – Piotr i Paweł, ale aktualnie stoją oni na konsolach, które są przymocowane do ścian kościoła, dokładnie do łuku tęczowego. Na szczycie ołtarza znajduje się wnęka, a w niej figura Matki Bożej Wspomożenia Wiernych. Owa wnęka ma zasuwę, która odsuwa się każdego dnia, na początku pierwszej mszy, bądź nabożeństwa, a obecni wierni śpiewają wtedy: Maryjo witam Cię. Tak samo zasuwa zamyka się pod koniec ostatniej mszy lub nabożeństwa każdego dnia. Wtedy zamykaniu wnęki towarzyszy śpiew: Maryjo żegnam Cię.

Polichromia w prezbiterium przedstawia Przenajświętszą Trójcę.
Lewy ołtarz boczny jest poświęcony św. Barbarze. W centrum znajduje się płaskorzeźba momentu Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny, a nad nią usytuowane jest malowidło z wizerunkiem św. Barbary. Natomiast gdy spojrzymy na prawo, ujrzymy jeden ołtarz poświęcony Jezusowi Miłosiernemu, który po bokach ma wizerunki św. Jana Pawła II oraz św. Faustyny. Drugi to ołtarz Serca Jezusowego. Na szczycie ołtarza znajduje się obraz Jezusa, a pod nim można ujrzeć płaskorzeźbę, która przedstawia Nawiedzenie św. Elżbiety.

Warty uwagi jest także sufit kościoła. Cała jego powierzchnia jest wypełniona pięknymi malowidłami, które przedstawiają wszystkie tajemnice różańca. Kościół liczy sobie ponad 100 lat, dlatego kolejną rzeczą, o której warto wspomnieć są zabytkowe witraże, które są w kościele od zawsze. Wstawiono je, gdy wybudowano owy kościół i nigdy ich nie zmieniono (czego nie można powiedzieć o większości wyposażenia kościoła). Najbardziej przykuwają wzrok największe witraże, które znajdują się naprzeciwko siebie na lewej oraz prawej ścianie. Ten lewy przedstawia ostatnią wieczerzę, drugi zaś, na podstawie obrazu w Wielkim Ołtarzu w kościele salezjańskim w Turynie, ukazuje Matkę Boską Wspomożenia Wiernych.

Równie zabytkowe są organy, które zawitały na chór kościoła na początku XX wieku. Od tamtego czasu były one remontowane, przebudowywane, przerobione na elektryczne itd. Jednak do dzisiaj są to właśnie te, sięgające prawie 1900 roku . Organy są o tyle wyjątkowe, że przetrwały uderzenie pioruna, lecz ich układ elektroniczny został uszkodzony. Wciąż jednak nie pozbyto się ich. Poprzez brak organów grano na zastępczym instrumencie i dopiero rok po incydencie zostały naprawione. Ostatnia renowacja zabytkowego instrumentu odbyła się w 1999 roku.


HISTORIA

Na początku dzielnica, która dawno temu była gminą, Dąbrówka Wielka nie posiadała własnego kościoła. Miała jedynie kaplicę, która spłonęła w 1874 roku. Po tym postanowiono zbudować nową kaplicę, która stanęłaby w zupełnie innym miejscu. Nie był to jednak jedyny pomysł. Niektórzy mieszkańcy woleli, aby zamiast kaplicy wybudować kościół. Uznano to za najbardziej odpowiedni pomysł, który koniec końców doszedł do skutku. Głównym inicjatorem budowy kościoła był naczelnik gminy – Jan Waniek. Po drodze wystąpiły problemy, które znacznie opóźniły budowę, ale kiedy już ją zaczęto, pomagali przy niej mieszkańcy Dąbrówki. Zdarzały się również sytuacje, kiedy po mszy, która odbyła się w kościele innego miasta, wierni zbierali się w nieskończonym jeszcze domu bożym na Dąbrówce i śpiewali pobożne pieśni. Finalnie budowa zakończyła się, a poświęcenie budynku nastąpiło w 1883 roku.

W 1901 roku powstał pomysł budowy nowego kościoła, jednak zrezygnowano z tego, a rok później przebudowano dotychczasowy święty budynek. Dobudowano wieżę, transept oraz prezbiterium z zakrystiami. Zabytkowe witraże, o których była już mowa, zostały zasponsorowane przez poszczególnych mieszkańców Dąbrówki, lecz nie była to jedyna rzecz, którą ufundowali Dąbrowczynianie. Główny ołtarz sprawili członkowie różańca świętego, ołtarz boczny św. Barbary ufundowali górnicy, poszczególni ludzie sprawili także chrzcielnicę, świecznik na 60 świec, monstrancję.

Wspólnymi siłami w Dąbrówce Wielkiej został ukończony piękny kościół, wewnątrz wyposażony dzięki ofiarności mieszkańców Dąbrówki. W 1903 roku został poświęcony, a rok później odbyła się konsekracja świątyni.
Kilkanaście lat później, bo w 1970 roku z kościoła zostały usunięte wszystkie ołtarze, a na miejscu głównego stanął mały, szary ołtarz. Zniknęła również wielka, zdobiona ambona, która przylegała do lewej ściany przy prezbiterium. Były plany, aby również usunąć witraże, lecz po wielu sprzeciwach wiernych odstąpiono od tego.

Dopiero od 1994 zaczęto nie tyle, co usuwać, a odrestaurowywać. Odnowiono między innymi stacje drogi krzyżowej, a w prezbiterium pojawiła się figura Matki Bożej Wspomożenia Wiernych. Kilka lat później odnowiono także dach kościoła, a w 1998 roku witraże. Rok później przywrócono ołtarz główny oraz ambonę. Nie był to jednak identyczny ołtarz główny oraz nie identyczna ambona. Owa ambona nie miała już baldachimu, a nowe płaskorzeźby, które zostały wyrzeźbione przez górali, były zupełnie inne, niż oryginalnie. Na końcu XX wieku zostały wykonane nowe polichromia, ołtarze boczne oraz kaplica z obrazem Matki Bożej Częstochowskiej.

Przez te wszelkie zmiany kościół nie wygląda już tak jak kiedyś. Zachowało się jednak kilka zabytków, które aktualnie znajdują się w świętym miejscu, a swój początek mają równo z początkiem powstania świątyni. Takimi zabytkami są między innymi stacje drogi krzyżowej oraz balustrada chóru. Zabytkowe są również organy, które liczą sobie prawie 120 lat. Oczywiście, przez ten czas były one remontowane i odrestaurowane, lecz zachowywały swój prospekt.

Gdy wejdzie się do kościoła od razu po prawej stronie można ujrzeć obraz Matki Boskiej Częstochowskiej w złotej ramie. Zanim figura Matki Bożej Wspomożycielki Wiernych trafiła do głównego ołtarza, ów obraz był w tamtym miejscu. Pochodzi on jeszcze z dawnej kaplicy. Gdy w 1874 roku Dąbrówkę Wielką trawił wielki pożar, spłonęła także kaplica, jednak udało się uchronić malowidło przed zniszczeniem. Po dzielnicy chodzą legendy, iż ogień udało się ujarzmić dzięki pomocy właśnie Matki Boskiej Częstochowskiej. Obraz słynie również z wielu łask. Wielu modliło się do Matki Boskiej Częstochowskiej i znajdowało pociechę oraz pomoc. Świadczą o tym wota, które wiszą przy głównym ołtarzu.


Wyświetl większą mapę

zobacz więcej zdjęć

zobacz filmy z Piekar Śląskich