Bazylika archikatedralna Świętej Rodziny w Częstochowie

Kamil Nowak

CEGŁA I KAMIEŃ

Projekt bazyliki archikatedralnej powstał w 1900 roku, a jego autorem był Konstanty Wojciechowski – specjalista w dziedzinie architektury sakralnej. Na podstawie tego planu budynek, miał być jednym z największych kościołów w ówczesnej Polsce. Jeśli chodzi o sam projekt, to archikatedra murowana jest z cegły z użyciem kamienia. Została zbudowana na planie krzyża łacińskiego. Miała posiadać trzy nawy, transept i wydłużenie prezbiterium. Długość katedry miała wynosić 100 metrów, szerokość transeptu 46 metrów, wysokość nawy głównej 27 metrów, szerokość korpusu nawowego 32 metry, a wysokość dwóch wież około 80 metrów.


DZWONY I ARMATY

Na podstawie tego planu podjęto budowę. W 1902 roku wzniesiono fundamenty. W tym samym roku zdecydowano również, aby kościołowi nadać tytuł Świętej Rodziny. Rok później wzniesiono mury do wysokości naw bocznych, a rok później podwyższono je do wysokości nawy głównej. W 1905 roku przykryto już dachem mury nawy głównej, jednak z powodu braku funduszów i zadłużenia ok. 60 tysięcy rubli, przerwano budowę. W 1907 roku nowy proboszcz parafii, Marian Fulman wznowił budowę i prowizorycznie urządził wnętrze kościoła. Rok później w tym prowizorycznie ukończonym kościele odprawiono pierwszą mszę świętą, ale po raz kolejny z powodu braku pieniędzy wstrzymano dalszą budowę. Kluczowym czasem był powrót do budowy w latach 1917-1922. To wtedy do kościoła doprowadzono prąd elektryczny i wyposażono go w potrzebny sprzęt. Na koniec tego okresu dokończono elewację kościoła. W latach 1923-24 zadaszono nieukończone wcześniej wieże, a rok później fasadę kościoła wyłożono cegłą. Dodatkowo zbudowano wieżę sygnaturki, zdjęto rusztowania i monumentalna w swoich rozmiarach budowla, mogła ukazać się w pełni swojej okazałości.

W październiku 1925 roku powstała diecezja częstochowska. Dzięki temu budowla ta stała się katedrą. Rok później zasklepiono nawy boczne, zbudowano chór i zaszklono okna. W 1934 roku założono witraże Winiarza i Rosena, a niedługo później zafundowano dzwon, aby oddać cześć Najświętszej Maryi Panny, Królowej Polski. W trakcie drugiej wojny światowej katedra straciła dwa dzwony, które Niemcy przetopili na armaty. Po wojnie kontynuowano wzbogacanie wyposażenia katedry. To wtedy zbudowano największe w całości pneumatyczne organy w Polsce. Lata 50 XX wieku to kolejne doposażenia z których między innymi należy wymienić: urządzenie ołtarzy, umieszczenie w prezbiterium katedry biskupiej, ambony i stalli kanonickiej, kolejne witraże w nawach bocznych.


80 METRÓW

W 1962 roku katedra otrzymała tytuł bazyliki mniejszej. Jest to tytuł honorowy przyznawany przez papieża, który otrzymują kościoły wyróżniające się wartością zabytkową, liturgiczną, pielgrzymkową i duszpasterską. W bazylice w 1982 roku powstał pomnik Jana Pawła II; monument wykonał Jerzy Kędziora – artysta znany na całym świecie, przede wszystkim z tworzenia rzeźb balansujących. Dwa lata później urządzono kaplicę Najświętszego sakramentu i namalowano stacje Drogi Krzyżowej.

25 marca 1992 roku katedra zyskała dodatkową rangę. Papież Jan Paweł II podniósł ją w hierarchii do miana archikatedry. Rok później arcybiskup Stanisław Nowak zadecydował o rozpoczęciu budowy archikatedry zakończonej wieżami. Istniejące wtedy mury wież podniesono o 12 metrów, a następnie na nich umieszczono dwa hełmy stalowe o wysokości 30 metrów, zwieńczone 4-metrowymi krzyżami. W ten sposób wysokość wież wynosi ponad 80 metrów.

Ostatnim dziełem kończącym blisko sto lat pracy nad ukończeniem archikatedry było urządzenie czterech kaplic: Matki Bożej Anielskiej, Pierwszych Męczenników, Miłosierdzia Bożego i upadku Pana Jezusa. Aktualnie archikatedra co kilka lat przechodzi renowacje mające na celu zachowanie świetności i unowocześnienie budynku. Archikatedra usytuowana jest w centrum Częstochowy, w niedalekiej odległości od Jasnej Góry, czy w zasadzie naprzeciwko Galerii Jurajskiej.


Wyświetl większą mapę

zobacz więcej zdjęć

zobacz filmy z Częstochowy